Popular Posts

Friday, May 22, 2020

BỐN DIỆU ĐẾ


BỐN DIỆU ĐẾ
Toàn Không
I). BỐN DIỆU ĐẾ LÀ GÌ? 
    Là Tứ Diệu Đế, là chân lý về Khổ, là căn bản của Đạo Phật; 
cũng gọi là Bốn Thánh Đế, hay Khổ Thánh Đế. Bốn Diệu Đế 
gồm có bốn chân lý là:
1). KHỔ ĐẾ: Là chân lý về sự khổ, biết như thật về khổ.
2). TẬP KHỔ ĐẾ: Là chân lý về sự phát sinh ra khổ, biết 
nguyên nhân như thật về sự gây ra khổ.
3). DIỆT KHỔ ĐẾ: Là chân lý về diệt khổ, biết như thật về 
cách diệt khổ.
4). ĐẠO ĐẾ: Chân lý con đường Đạo dẫn đến diệt khổ. 
II). ĐẶC ĐIỂM CỦA BỐN DIỆU ĐẾ 
1). KHỔ ĐẾ:
     Mọi sự tồn tại đều mang tinh chất khổ não: Sinh, già, bệnh, 
chết, yêu thương phải xa lià, thù ghét phải gặp gỡ, cầu mong 
chẳng được, đều là khổ. Sâu xa hơn, năm nhóm tạo thành thân 
tâm, tức những cái tạo thành cái ngã (cái ta), cũng gọi là “Ngũ 
uẩn” gồm thân “sắc” và tâm có “thụ (cảm thọ), tưởng (suy nghĩ 
tưởng nhớ), hành (khởi ý), thức” (nhãn, nhĩ, tỵ, thiệt, thân, và 
ý thức), tạo nên cái ta, đều là khổ; đối với khổ đế nên biết, nên 
hiểu tường tận như thật. 
2). TẬP KHỔ ĐẾ:
      Nguyên nhân của khổ do dục sinh, dục làm gốc, là sự ham 
muốn, tìm sự thỏa mãn của dục vọng, thỏa mãn được trở thành, 
thỏa mãn bị hoại diệt, mất đi nên khổ; các loại ham muốn này là 
gốc của sinh tử luân hồi, đối với chân lí thứ hai, nguyên nhân gây 
ra khổ nên biết như thật, nên đoạn trừ. 
3). DIỆT KHỔ ĐẾ:
     Khi gốc của mọi tham ái được tiêu trừ, đoạn diệt, thì sự khổ 
này cũng được đoạn tận; đối với chân lí thứ ba diệt khổ đế này 
nên biết, nên chứng. 
4). ĐẠO DIỆT KHỔ:
     Phương pháp để đạt sự trừ khổ là con đường diệt khổ tám 
nhánh Bát Chính Đạo; đối với chân lí thứ tư đạo diệt khổ, nên 
biết, nên tu trì.
   Không hiểu Tứ Diệu Đế ngọn ngành là Vô minh (si). 
III). NHẬN CHÂN BỐN DIỆU ĐẾ: 
   Người nào đối với khổ đã hiểu biết, đối với nguyên nhân gây 
ra khổ đã biết đoạn trừ, đã biết tu, đã biết chứng, Người ấy 
không còn chướng ngại nào cả; năm hạ phần kết sử đã lià đã 
đoạn, năm hạ phần kết sử là tham dục, sân hận, thân kiến 
(chấp ta), giới thủ (Là giữ quan niệm sai lầm về đạo lý của giới 
luật, bị kẹt vào giới, vướng vào hình thức và không nắm được bản 
chất của giới, vì thế sai lầm), và nghi ngờ đã trừ, đã biết hết sạch. 
Người ấy bình trị thành hào, nghĩa là hào sâu “vô minh” đã dứt, 
đã biết không còn; người ấy vượt qua các hiểm nạn, nghĩa là 
vượt qua khổ sinh tử không bờ mé; người ấy được gọi là Hiền 
Thánh dựng ngọn cờ chính pháp; người ấy đã giải thoát hết 
phược (ràng buộc), nghĩa là đã đoạn tận ái, đã biết ái bị tiêu 
diệt; đã biết ngã mạn đoạn trừ không còn manh giáp. 
   Vì thế, đối với Tứ diệu đế phải khởi tâm muốn quán sát, nỗ 
lực tinh tấn học để biết như thật về Bốn thánh đế, vì được làm 
kiếp người rất khó; ví như con rùa trong biển lớn, và một khúc 
cây trôi nổi trên mặt biển, cứ 100 năm con rùa nổi lên một lần, 
cho tới khi nào rùa gặp được khúc cây là được tái sinh làm 
người. Tuy là khó khăn nhưng còn có thể gặp được, còn kẻ 
phàm phu ngu si trôi nổi, tạm được thân người còn khó hơn 
việc rùa gặp khúc cây nổi, vì sao như thế? 
    Vì hầu hết các chúng sinh không làm các việc lành, không chân 
thật từ ý nghĩ, lời nói, đến việc làm, thực hành không chân thật, 
giả dối, bôi bác, che đậy. Kẻ mạnh hiếp kẻ yếu, sát hại lẫn nhau, 
xoay vần tạo ra vô lượng điều ác. 
   Bởi thế, đối với Khổ thánh đế chưa hiện quán (chưa thấy hiện 
tỏ rõ ràng trước mắt). Vậy nên siêng năng tinh tấn khởi ý muốn 
tu học hiện quán để thấy biết rõ ràng như thật. 
   Không nên suy tư những việc thế gian, vì sao? Ví như thời 
xưa có một người đến bờ ao ngồi suy nghĩ về việc đời, trong lúc 
đang suy nghĩ, người ấy bỗng nhiên thấy bốn thứ quân binh: 
voi, ngựa, binh, xe vô số, tất cả ở trong lỗ của ngó sen, người 
ấy thấy rồi liền nghĩ: ”Ta đã mất trí, điên cuồng tâm trí, điều thế 
gian không có mà nay ta thấy như thế!”; nhưng thực ra, người 
ấy không phải điên cuồng mất tâm tính, mà người ấy thấy chân 
thật, vì sao như thế? Vì lúc ấy, các vị Trời đang đánh nhau với 
các vị Thần (A tu la) cách bờ ao không xa, các vị Trời thắng, 
còn các vị Thần thua, bại trận, chạy trốn, ẩn núp vào ngó sen 
trong ao. 
   Do đó, hãy cẩn thận, chớ nên suy nghĩ việc thế gian, vì chẳng 
có lợi ích về nghĩa, về pháp, về phạm hạnh (phạm: khuôn phép, 
hạnh: tốt đẹp); chẳng phải trí, chẳng phải giác, chẳng phải đưa 
đến Niết Bàn, nên tư duy, suy nghĩ Bốn thánh đế. 
   Nên chuyên cần: thiền định, tĩnh lặng nội tâm, khi đã thành tựu 
nội tâm tĩnh lặng, thì khổ hiển hiện như thật, nguyên nhân gây ra 
khổ hiển hiện như thật, khổ diệt đạo hiển hiện như thật. 
   Nên tu học, siêng năng thiền quán, vì số chúng sinh đối với Tứ 
diệu đế biết như thật qúa ít ỏi, ví như một nắm đất trong tay đối với 
đất của qủa địa cầu; vì số Người và Trời chết được sinh làm người 
ít như một cục đất so với đại địa này, còn số Người và Trời chết đi 
sinh vào Súc sinh, Ngạ qủy, Địa ngục, nhiều như đại địa này, tại sao 
thế? 
   Vì số người không sát sinh (cả trực tiếp lẫn gián tiếp), không 
trộm cắp (theo đúng ý nghĩa của nó), không tà dâm, không nói dối, 
nói ác, không tham lam, không sân giận, hận thù, không uống rượu 
say sưa v.v…, ít như hòn đất trong tay so với số người làm việc ác 
không giữ gìn năm giới nhiều như đất của cả đại địa này. 
   Ở ba đường ác (Súc sinh, Ngạ qủy, Địa ngục) không có pháp để 
học, nên khi nào hết nghiệp báo ác trong nhiều kiếp mới được trở 
lại cõi người, làm người ngu tối bần tiện nghèo nàn. 
   Bởi vậy, để được an vui đời này và đời sau, nên tu thiền quán 
về Bốn thánh đế, đồng thời giữ gìn năm giới cho người Phật tử 
vừa nêu trên. Đối với tất cả khổ, sinh, già, bệnh, chết, yêu phải 
chia ly, ghét phải hội ngộ, mong cầu chẳng được v.v… đều thấy 
biết như thật; quán sát “ngũ dục” (sắc đẹp, tiếng hay, mùi thơm, 
vị ngon, xúc chạm) giống như hầm lửa. Sau khi thấy năm dục như 
thế rồi, tâm không còn bị tham dục, tham ái, tưởng nhớ hoành 
hành nữa, không còn bị các việc của thế gian lọt vào tâm nữa, như 
vậy mới dễ dàng nên việc được. 
   Tóm lại, muốn hết khổ được vui, muốn ra khỏi sinh tử luân hồi, 
đạt cứu cánh Niết Bàn, phải biết như thật đối với đạo diệt khổ, 
nghiã là phải tu theo con đường diệt khổ tám nhánh “Tám Chính 
đạo” sẽ trình bày ở bài sau.,.




__._,_.___

Posted by: Tien Do 

No comments:

Post a Comment

Featured Post

NHỮNG KHÔI HÀI VỀ . . . Chữ Nghĩa Việt Cộng.

  NHỮNG KHÔI HÀI VỀ . . . Chữ Nghĩa Việt Cộng. 1. - Ai cũng biết VC là vua chơi chữ, lúc chúng ...

Popular Posts

Popular Posts

Popular Posts

My Blog List